TRAVMATIK JIGAR SHIKASTLANISHLARIDA HEMOSTAZ VA ORGANNI SAQLAB QOLISH STRATEGIYALARI
Keywords:
Jigar shikastlanishi, travma, hemostaz, organni saqlash, minimal invaziv usullar, embolizatsiya, jigar jarohati, jarrohlik taktikaAbstract
Jigar travmatik shikastlanishlari og‘ir kechadigan va tez-tez hayot uchun xavfli bo‘lgan jarohatlar sirasiga kiradi. Bu holatlarda samarali hemostazni ta’minlash va organni maksimal darajada saqlab qolish muhim ahamiyat kasb etadi. Ushbu maqolada travmatik jigar shikastlanishlari turlari, ularning og‘irlik darajasi bo‘yicha tasnifi, zamonaviy diagnostika yondashuvlari va shoshilinch davolash strategiyalari ko‘rib chiqiladi. Ayniqsa, konservativ va jarrohlik yondashuvlari, embolizatsiya, jigar parenximasini saqlovchi muolajalar, minimal invaziv texnikalarning o‘rni tahlil qilinadi. Eksperimental va klinik tajriba asosida bemorning hayotini saqlab qolish va jigar funksiyalarining uzluksizligini ta’minlashda kompleks yondashuvning samaradorligi yoritiladi.
References
1. Moore EE, Cogbill TH, Jurkovich GJ, et al. Organ injury scaling: spleen, liver, and kidney. J Trauma. 1995;38(3):323–324.
2. Kozar RA, Moore FA, Moore EE, et al. Western Trauma Association critical decisions in trauma: nonoperative management of adult blunt hepatic trauma. J Trauma. 2009;67(6):1144–1149.
3. Asensio JA, Roldán G, Petrone P, et al. Operative management and outcomes in 103 patients with liver injuries. J Am Coll Surg. 2000;190(6):664–673.
4. Chinnery GE, Krige JE, Navarro H, et al. Non-operative management of blunt liver trauma: a prospective study of 110 patients. S Afr J Surg. 2012;50(3):82–86.
5. Feliciano DV, Mattox KL, Jordan GL. Injuries to the diaphragm. South Med J. 1988;81(12):1491–1494.
6. Ismailov I.A., Yusupov F.T. Minimal invaziv usullar asosida travmatik jigar shikastlanishlarini davolash samaradorligi. O‘zbekiston tibbiyot jurnali, 2022(3): 45–49.
7. Respublica ixtisoslashtirilgan jarrohlik markazi ma’lumotlari, Toshkent, 2023.
8. World Society of Emergency Surgery (WSES) guidelines for the management of liver trauma. World J Emerg Surg. 2020;15:27.
9. Mattox KL, Hirshberg A. Top knife: The art and craft of trauma surgery. London: TFM Publishing; 2005.