NUTQIY RIVOJLANISHDAGI IJTIMOIY-PSIXOLOGIK DETERMINANTLAR: TAJRIBA VA TAHLIL
Keywords:
nutqiy rivojlanish, ijtimoiy determinantlar, psixologik determinantlar, muloqot, oila muhiti, ta’lim muassasalari, emosional barqarorlik, lingvistik muhit, empirik tadqiqot, til o‘zlashtirish.Abstract
maqolada bolalarning nutqiy rivojlanishiga ijtimoiy va psixologik determinantlarning ta’siri tahlil qilinadi. Maqola empirik tadqiqotlar va nazariy manbalarga asoslangan holda bolalarning nutqiy qobiliyatlarini shakllantirish jarayoniga ijtimoiy o‘zaro ta’sirlar, oila va ta’lim muassasalari, shuningdek, psixologik holatlarning ahamiyatini yoritadi. Ijtimoiy determinant sifatida oila muhiti, ota-onalar va o‘qituvchilar bilan muloqot, tengdoshlar bilan kommunikatsiya muhim ahamiyatga ega ekanligi ta’kidlanadi. Shuningdek, psixologik determinantlar, masalan, bolalarning o‘ziga bo‘lgan ishonchi, emotsional barqarorligi va stress darajasi nutqiy rivojlanish darajasiga sezilarli ta’sir ko‘rsatadi. Maqolada ijtimoiy va psixologik omillarning integratsiyalangan holda qo‘llanishi orqali nutqiy rivojlanishni samarali boshqarish imkoniyatlari tahlil qilinadi va tavsiyalar beriladi.
References
1. Vygotsky, L. S. (1986). Thought and Language. The MIT Press.
2. Bruner, J. (1983). Child's Talk: Learning to Use Language. Oxford University Press.
3. Snow, C. (1995). Issues in the Study of Input: Finetuning, Universality, Individual and Developmental Differences, and Necessary Causes. Cambridge University Press.
4. Kuhl, P. K. (2004). Early Language Acquisition: Cracking the Speech Code. Nature Reviews Neuroscience, 5(11), 831-843.
5. Hoff, E. (2006). How Social Contexts Support and Shape Language Development. Developmental Review, 26(1), 55-88.
6. Fukuoka, H. (2010). The Role of Social Interaction in Language Development: An Empirical Study in Japan. Journal of Educational Psychology of Japan, 45-46.
7. Wei, L. (2012). Bilingual Environment and Language Development in Chinese Children. Asian Journal of Linguistics, 102-103.
8. Rao, A. (2015). Psychological Determinants in Children's Language Development in India. Indian Journal of Child Development, 88-89.
9. Aisyah, S. (2018). Impact of Socio-Cultural Factors on Language Development in Malaysian Children. Southeast Asian Journal of Education, 120-121.
10. Park, J. H. (2020). The Influence of Educational Environment on Language Development in South Korean Children. Korean Journal of Educational Psychology, 75-76.
11. Tomasello, M. (2003). Constructing a Language: A Usage-Based Theory of Language Acquisition. Harvard University Press.
12. Halliday, M. A. K. (1975). Learning How to Mean: Explorations in the Development of Language. Edward Arnold Publishers.
13. Chomsky, N. (1965). Aspects of the Theory of Syntax. The MIT Press.
14. Rogoff, B. (1990). Apprenticeship in Thinking: Cognitive Development in Social Context. Oxford University Press.