MAKTABLAR UCHUN XALQARO MATEMATIKA BAHOLARI
Keywords:
xalqaro baholash tizimlari, PISA, TIMSS, matematika savodxonligi, ta’lim sifati, o‘quv dasturi, o‘qituvchi malakasi, xalqaro taqqoslash, metodologiya, ta’limni baholashAbstract
Mazkur maqolada O‘zbekiston maktablarining xalqaro baholash tizimlaridagi (PISA, TIMSS) ishtiroki, mavjud muammolar va ularni bartaraf etish yo‘llari tahlil qilingan. Tadqiqot mavzusi ta’lim sifatini oshirishda xalqaro tajribalarning dolzarbligi bilan asoslanadi. Metodologik yondashuv sifatida keys-stadi, arxiv tahlili va statistik tahlil metodlaridan foydalanildi. Tadqiqot natijalariga ko‘ra, o‘quvchilarning matematik savodxonligi xalqaro o‘rtacha darajadan pastligi, dastur va metodikalarning mos kelmasligi aniqlangan. Muallif tomonidan o‘quv dasturlarini moslashtirish, o‘qituvchilarni tayyorlash va xalqaro testlar asosida yangi o‘quv materiallarini yaratish bo‘yicha takliflar berildi. Mazkur maqola xalqaro baholash tizimlari bo‘yicha milliy ta’limga moslashuv yo‘llarini ochib beradi hamda bu boradagi ilmiy va amaliy izlanishlarga hissa qo‘shadi.
References
1. Karimov I.A. Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch. – Toshkent: Ma’naviyat, 2008. – 180 b.
2. Mirziyoyev Sh.M. Yangi O‘zbekiston – taraqqiyot va bunyodkorlik yo‘lida. – Toshkent: O‘zbekiston, 2021. – 416 b.
3. Mirziyoyev Sh.M. Ta’lim va tarbiya – xalq, millat va butun jamiyat hayotida hal qiluvchi omildir. – Toshkent: “O‘zbekiston” nashriyoti, 2020. – 52 b.
4. Meliqov B. O‘quvchilarning xalqaro baholash dasturlari bo‘yicha tayyorgarligi. – Toshkent: Fan va texnologiya, 2022. – 140 b.
5. Egamberdiyeva G. Matematika fanini o‘qitishda xalqaro baholash tizimlaridan foydalanish. // “Pedagogik izlanishlar” ilmiy jurnali. – Toshkent, 2023. – №2(45). – B. 55–60.
6. Rustamova Z. TIMSS va PISA baholashlarining ta’lim sifatiga ta’siri. // “Ilm va hayot” jurnali. – Toshkent, 2022. – №6. – B. 33–37.
7. OECD. PISA 2022 Results (Volume I): Student Performance in Mathematics, Reading and Science. – Paris: OECD Publishing, 2023. – https://www.oecd.org/pisa/
8. Mullis, I.V.S., Martin, M.O., Foy, P. et al. TIMSS 2019 International Results in Mathematics and Science. – Chestnut Hill, MA: TIMSS & PIRLS International Study Center, Boston College, 2020. – https://timssandpirls.bc.edu
9. Niss, M., & Højgaard, T. Mathematical competencies revisited. // Educational Studies in Mathematics. – 2019. – Vol. 102(1). – P. 9–28.
10. Clarke, D., & Hollingsworth, H. Global mathematics education: Learning from TIMSS and PISA. // Journal of Mathematics Teacher Education. – 2017. – Vol. 20(4). – P. 405–418.
11. Qodirov Farrux Ergash oʻgʻli, Norova Dilobar Bahromovna. “AXBOROTLASHGAN JAMIYATNING O‘ZIGA XOS JIHATLARI, AXBOROTLASHGAN JAMIYATDA INSONNING TUTGAN O‘RNI.” YANGI O'ZBEKISTON ILMIY TADQIQOTLAR JURNAL. 1.2. (2024): 16-19.
12. Xoliqulovna, Normurodova Sadoqat, and Norova Dilobar Baxromovna. "APP GYVER PLATFORMA IMKONIYATLARINI OʻRGANISH." Modern education and development 17 (2025): 152-159.
13. Norova Dilobar Bakhromovna. “PROBLEMS OF TEACHING AND EDUCATING CHILDREN WITH DISABILITIES IN INCLUSIVE EDUCATION.” EDUCATION SCIENCE AND INNOVATIVE IDEAS IN THE WORLD.2.1 (2025): 306-310.
14. Zaxiriddinova Shaxlo Zahiriddin qizi, Baxromovna, Norova Dilobar. "CHIZMA GEOMETRIYASI. MARKAZIY VA PARALLEL PROYEKSIYALAR VA ULARNING XOSSALARI." IMRAS 8.3 (2025): 91-95.
15. Zaxiriddinova Shaxlo Zahiriddin qizi, Baxromovna, Norova Dilobar. "YEVKLIDNING “NEGIZLAR ASARI”. NOEVKLIDIY GEOMETRIYANING VUJUDGA KELISHI. NI LOBACHEVSKIY VA LOBACHEVSKIY AKSIOMASIDAN KELIB CHIQADIGAN HULOSA." AMERICAN JOURNAL OF APPLIED MEDICAL SCIENCE3.2 (2025): 181-185.
16. Sardor Ziyadullaev, Dilobar Norova. “THE COMPLEX NUMBERS AND OPERATIONS ON THEM.” TRANSFORMING EDUCATION THROUGH SCIENTIFIC DISCOVERY. 1.1 (2025):
17. Zaxiriddinova Shaxlo Zahiriddin qizi. “SKALYAR ARGUMENTLI VECTOR FUNKSIYA. VEKTOR FUNKSIYANING HOSILASI.” EDUCATION SCIENCE AND INNOVATIVE IDEAS IN THE WORD1.2. (2025): 69-71.
18. Z. Tuychiyev, Sh. Zaxiriddinov, “DIFFERENSAL TENGLAMANI ANALITIK VA UMUMIY YECHIMI”, “TABIIY FANLARNI FUNDAMENTAL VA AMALIY MUAMMOLARI"
19. DilobarXoshimova, Dilobar Norova. “TRIGONOMETRIYANI VUJUDGA KELISHI, RIVOJLANISHI VA TRIGONOMETRIK IFODALARNI HISOBLASH”. “XALQ TA’LIMI” ilmiy – metodik jurnali 6. (2024): 51-56.
20. Turayev Ziyavutdin O‘ktamxonovich, Norova Dilobar.Baxromovna. “OCHIQ DARSNI OʻTKAZISH TAFSILOTLARI VA MATEMATIKA FANIDA OCHIQ DARS OʻTISH METODLARI.” International Journal of Education, Social Science & Humanities. Finland Academic Research Science Publishers. 13. 2. (2025): 428-432.