UGLEVODOROD GAZINI TOZALASH JARAYONIDA AJRALIB CHIQADIGAN YUQORI OLTINGUGURTLI GAZLARDAN SULFAT KISLOTA OLISHNING SAMARALI USULLARINI ISHLAB CHIQISH
Keywords:
uglevodorod gazlari, vodorod sulfidi, oltingugurtli gazlar, sulfat kislota, Claus jarayoni, kontakt usuli, ekologik xavfsizlik, qayta ishlash texnologiyalari, chiqindi gazlar, sanoat kimyosi.Abstract
Mazkur maqolada uglevodorod gazlarini tozalash jarayonida ajralib chiqadigan yuqori oltingugurtli gazlarni samarali qayta ishlash orqali sulfat kislota olishning ilg‘or usullari yoritilgan. An’anaviy Claus va kontakt jarayonlari bilan bir qatorda zamonaviy fotokatalitik, plazmali va elektrokimyoviy texnologiyalar tahlil qilingan. Ularning texnologik afzalliklari, ekologik xavfsizligi hamda iqtisodiy samaradorligi baholangan. Shuningdek, chiqindi gazlarni qayta ishlash orqali sanoatda muhim mahsulot – sulfat kislota olishni optimallashtirish bo‘yicha takliflar keltirilgan. Ushbu tadqiqot uglevodorod sanoatining chiqindilarini kamaytirish, ekologik barqarorlikka erishish va resurslardan oqilona foydalanish yo‘lidagi muhim qadamdir.
References
1. Xasanov Sh.T., Mamatqulov U.X. Sanoat ekologiyasi va chiqindilarni qayta ishlash texnologiyasi. – Toshkent: “Fan va texnologiya”, 2021. – 264 b.
2. Xolboev I.M., Abdurahmonov D.A. Kimyo sanoatida oltingugurtli gazlarni utilizatsiya qilish. – Toshkent: “Iqtisodiyot”, 2020. – 198 b.
3. Rahmatov O.T. Neft-gaz sanoatida chiqindi gazlarni qayta ishlash texnologiyalari. – Toshkent: “Universitet”, 2019. – 175 b.
4. Yusupov M.Q. Sulfat kislotani ishlab chiqarishning zamonaviy usullari. // “Kimyo va texnologiya” ilmiy jurnali. – 2022. – №3. – B. 45–52.
5. Kurbatov V.I. Teoriya i praktika proizvodstva sernoy kisloty. – Moskva: Khimiya, 2018. – 310 s.
6. Kler D. Industrial Sulfuric Acid Production and Environmental Impact. // Journal of Industrial Chemistry. – 2021. – Vol. 57, No. 4. – P. 123–137.
7. United Nations Environment Programme (UNEP). Sulfur Recovery and Waste Gas Treatment Technologies. – 2020.
https://www.unep.org/resources
8. Zvereva E.N., Bondarev D.V. New Catalytic Approaches to H₂S Oxidation. // Chemical Engineering Journal. – 2022. – Vol. 445. – P. 135–149.
9. AspenTech. Aspen Plus User Guide for Sulfuric Acid Simulation. – 2021.
10. Shermatov N.A. Sanoat chiqindilaridan foydalanishning iqtisodiy samaradorligi. – Samarqand: “Ilm ziyo”, 2022. – 156 b.
