MA’NAVIY-MA’RIFIY ISHLAR ORQALI YOSHLAR ONGIGA SOG‘LOM IJTIMOIY QADRIYATLARNI SINGDIRISH YO‘LLARI
Keywords:
ma’naviy-ma’rifiy ishlar, ijtimoiy qadriyatlar, tarbiya, yoshlar, ong, axloq, sog‘lom dunyoqarash, innovatsion yondashuv.Abstract
Mazkur tadqiqot ishida yoshlar ongiga sog‘lom ijtimoiy qadriyatlarni singdirishning samarali yo‘llari tahlil qilingan. Unda ma’naviy-ma’rifiy ishlarning zamonaviy shakl va metodlari, ularning yosh avlod tarbiyasidagi o‘rni va ahamiyati yoritilgan. Ayniqsa, maktab, mahalla, oilaviy muhitda olib borilayotgan ma’naviy-ma’rifiy tadbirlarning yoshlar tafakkuriga ta’siri, ijtimoiy faolligini oshirishdagi roli ko‘rib chiqilgan. Tadqiqotda tarbiya va axloqiy shakllantirishda an’anaviy va innovatsion yondashuvlar uyg‘unligi ham alohida tahlil qilingan.
References
1. G‘ofurov N. G. yosh avlod tarbiyasida ijtimoiy qadriyatlar, milliy o‘zlik va tarixiy xotira muhim rol o‘ynashini ta’kidlaydi. Unga ko‘ra, o‘quvchilar qalbida vatanparvarlik va fuqarolik mas’uliyatini uyg‘otish tarbiya fanining asosiy maqsadlaridan biridir (s. 12–18)
2. Yusupova M. K. ma’naviy kompetensiyalarni shakllantirishda o‘qituvchining shaxsiy namunasi, madaniy saviyasi va didaktik yondashuvi hal qiluvchi omillardan biri ekanini ko‘rsatadi (s. 22–29)
3. Karimova D. S. o‘quvchilar bilan maktabda olib boriladigan ma’naviy-ma’rifiy ishlarning samaradorligini oshirish uchun integratsiyalashgan yondashuvni taklif etadi — ya’ni dars va darsdan tashqari faoliyat uyg‘unligi asosida (s. 35–42)
4. Abdullaeva Z. axloqiy tarbiyaning psixologik asoslarini tahlil qilib, o‘quvchilarda mas’uliyat, burch, insoniylik va halollik kabi fazilatlar shakllanishida emotsional iqlim, tengdoshlar ta’siri va oila muhitining ahamiyati borligini ochib beradi (s. 50–60)
5. Qodirova G. ma’naviyat asoslari fanining metodik tizimini takomillashtirish orqali o‘quvchilarda ijobiy dunyoqarash va tanqidiy tafakkurni uyg‘otish zarurligini bildiradi. U ayniqsa “kompleks axloqiy qarorlar qabul qilish ko‘nikmasi”ni rivojlantirishga alohida e’tibor beradi (s. 65–73)
6. UNESCO hujjatlari shaxsning barkamol rivojini, madaniy va axloqiy yetuk bo‘lishini ta’minlashga e’tibor qaratadi; ayniqsa “global fuqarolik tarbiyasi” shaxsiy va ijtimoiy mas’uliyatni uyg‘unlashtirishga yo‘naltirilgan (s. 10–25)
7. To‘xtayeva S. S. o‘z tadqiqotlarida diniy-ma’naviy tarbiya vositalari orqali o‘quvchilarda axloqiy ongni uyg‘otish imkoniyatlarini o‘rganadi. U dars jarayonida badiiy adabiyot, xalq og‘zaki ijodi va qadriyatli hayotiy vaziyatlardan foydalangan holda metodik yondashuvlarni tavsiya qiladi (s. 78–85)
8. Bozorov A. A. psixopedagogik yondashuvlar orqali ma’naviy tarbiyaning samaradorligini oshirishga urg‘u beradi va muhit va individual yondashuv uyg‘unligini asosiy omil sifatida ko‘rsatadi (s. 90–98)
9. O‘zbekiston Prezidenti tomonidan aytilgan ma’naviy-ma’rifiy ishlar haqidagi nutqlar hamda davlat dasturlaridagi maqsadli vazifalar bu yo‘nalishdagi ilmiy izlanishlarga yo‘nalish beradi. Nutq matnlari va qaror matnlarida ushbu yo‘nalish bosqichma-bosqich xronologik tartibda yoritiladi (s. 5–15)
