Logo

INGLIZ TILINI XORIJIY TIL SIFATIDA O‘RGANAYOTGAN TALABALARNI SHAKLLANTIRUVCHI BAHOLASHDA O‘QITUVCHI, TENGDOSHLAR VA SUN’IY INTELLEKT TOMONIDAN BERILGAN FIKR-MULOHAZALARNING AHAMIYATI VA QIYOSIY TAHLILI

Authors

  • Nosirova Lobar Roziqovna

    Buxoro davlat pedagogika instituti, Xorijioy tillarni o‘qitish metodikasi kafedrasi o‘qituvchisi,
    Author

Keywords:

Ingliz tili, xorijiy til sifatida ingliz tili, shakllantiruvchi baholash, fikr-mulohaza, o‘qituvchi fikr-mulohazasi, tengdoshlar bahosi, talaba baholash, til o‘rganish, qiyosiy tahlil, ta’limda innovatsiyalar..

Abstract

Shakllantiruvchi baholash o‘quvchilarning bilim olishini yaxshilashi va o‘qitish amaliyotini takomillashtirishi mumkin. Bu rivojlanish yo‘nalishlarini aniqlash va fikr-mulohaza bildirish orqali amalga oshiriladi. Biroq, vaqt cheklovi, o‘quvchilarning sust ishtiroki va tengdoshlar bergan fikr-mulohazalarning sifati pastligi kabi amaliy to‘siqlar mavjud. Sun’iy intellekt (SI) baholashni avtomatlashtirish va o‘z vaqtida fikr-mulohaza berish imkoniyati tufayli shakllantiruvchi baholashda qimmatli vositaga aylanmoqda. Shunday bo‘lsa-da, shakllantiruvchi tengdoshlar baholashi sharoitida SI’dan qanday samarali foydalanish mumkinligi bo‘yicha tadqiqotlar hali yetarli emas. Ushbu tadqiqotda biz 60 nafar universitet talabalari bilan SI yordamida shakllantiruvchi tengdoshlar baholashini o‘tkazdik. Baholash jarayonida o‘quvchilar nafaqat tengdoshlarining javoblarini baholab, ulardan fikr-mulohaza oldilar, balki SI tomonidan yaratilgan javoblarni ham baholab, SI’dan fikr-mulohaza oldilar. Tadqiqot iz ma’lumotlari va shaxsiy ma’lumotlardan foydalangan holda SI va tengdoshlar tomonidan yaratilgan fikr-mulohazalar o‘rtasidagi afzallik farqlarini tahlil qilishga qaratildi. O‘quvchilarning ishtiroki sust bo‘lgan yoki tengdoshlar bergan fikr-mulohazalar sifati past bo‘lgan vaziyatlarda, o‘quvchilar SI tomonidan yaratilgan fikr-mulohazalarni ko‘proq afzal ko‘rdilar. Bu SI’ning potensial foydasini ko‘rsatdi.  Ushbu natijalar asosida biz SI yordamida shakllantiruvchi tengdoshlar baholashini amalga oshirishning amaliy strategiyalarini taklif etamiz.

References

1. Benjamin S Bloom. Some theoretical issues relating to educational evaluation. Teachers College Record 70, 1969. 26–50.

2. Bitchener, J., & Ferris, D. R. Written corrective feedback in second language acquisition and writing. Routledge, 2012.

3. Hyland, K., & Hyland, F. Feedback in second language writing: Contexts and issues. Cambridge University Press, 2006.

4. Li, Z., Link, S., & Hegelheimer, V. Rethinking the role of automated writing evaluation feedback in ESL writing instruction. Journal of Second Language Writing, 27, 2015. 1–18.

5. Liu, J., & Hansen, J. Peer response in second language writing classrooms. University of Michigan Press, 2002.

6. Yu, S., & Lee, I. Peer feedback in second language writing (2005–2014). Language Teaching, 49(4), 2016. 461–493.

7. Randy Elliot Bennett. 2011. Formative assessment: A critical review. Assessment in education: principles, policy & practice 18, 1 (2011), 5–25.

8. D Royce Sadler. 1989. Formative assessment and the design of instructional systems. Instructional Science 18, 2 (1989), 119–144.

9. Paul Black and Dylan Wiliam. 1998. Assessment and classroom learning. Assessment in Education: principles, policy & practice 5, 1 (1998), 7–74.

10. Frans J Prins, Dominique MA Sluijsmans, Paul A Kirschner, and Jan-Willem Strijbos. 2005. Formative peer assessment in a CSCL environment: A case study. Assessment & Evaluation in Higher Education 30, 4 (2005), 417–444.

11. Julia H Kaufman and Christian D Schunn. 2011. Students’ perceptions about peer assessment for writing: Their origin and impact on revision work. Instructional Science 39 (2011), 387–406.

12. Frans J Prins, Dominique MA Sluijsmans, Paul A Kirschner, and Jan-Willem Strijbos. 2005. Formative peer assessment in a CSCL environment: A case study. Assessment & Evaluation in Higher Education 30, 4 (2005), 417–444.

13. Chie Adachi, Joanna Hong-Meng Tai, and Phillip Dawson. 2018. Academics’ perceptions of the benefits and challenges of self and peer assessment in higher education. Assessment & Evaluation in Higher Education 43, 2 (2018), 294–306.

14. Pierpaolo Vittorini, Stefano Menini, and Sara Tonelli. 2021. An AI-based system for formative and summative assessment in data science courses. International Journal of Artificial Intelligence in Education 31, 2 (2021), 159–185.

Downloads

Published

2025-10-02