``TOM USTI BOG‘LARINING PAYDO BO‘LISHI VA TARIXINI O‘RGANISH”
Keywords:
tom bog‘lari, ekologik arxitektura, Bobil bog‘lari, urbanizatsiya, ekstensiv bog‘, intensiv bog‘, landshaft dizayni, yashil infratuzilmaAbstract
Ushbu maqolada tom usti bog‘larining paydo bo‘lishi, tarixiy shakllanish bosqichlari, turli sivilizatsiyalardagi rivojlanish dinamikasi hamda zamonaviy urbanizatsiya sharoitidagi funksional o‘rni keng qamrovda o‘rganiladi. Qadimgi Sharq, Yunon-Rim, Vizantiya, Islom me’morchiligi, Uyg‘onish davri, Industrial davr va zamonaviy ekodizayn jarayonlarida tom usti bog‘larining paydo bo‘lishiga sabab bo‘lgan ijtimoiy, ekologik, estetik va texnologik omillar tahlil qilinadi. Maqolada tom bog‘larining ekologik samaradorligi, urban landshaftdagi roli, biohabitat yaratish imkoniyati, energiya tejamkorligi va inson psixologiyasiga ijobiy ta’siri ham qamrab olingan. Tarixiy jarayonlar bilan bir qatorda, tom usti bog‘larining bugungi global urbanizatsiya va ekologik barqarorlik siyosatidagi o‘rni ham ilmiy nuqtai nazardan asoslab beriladi.
References
1. Beatley, Timothy. Biophilic Cities: Integrating Nature into Urban Design and Planning. Washington, DC: Island Press, 2011.
2. Köhler, Manfred. “Green Roofs in Temperate Climates and in the Hot-Humid Tropics: Far Beyond the Aesthetic.” Environmental Management, vol. 33, no. 4, 2004, pp. 534–544.
3. Dunnett, Nigel & Kingsbury, Noël. Planting Green Roofs and Living Walls. Timber Press, 2008.
4. Oberndorfer, Erica et al. “Green Roofs as Urban Ecosystems: Ecological Structures, Functions, and Services.” BioScience, vol. 57, no. 10, 2007, pp. 823–833.
5. Snodgrass, Edmund C., & Snodgrass, Lucie L. Green Roof Plants: A Resource and Planting Guide. Timber Press, 2006.
6. Peck, Steven W. et al. Greenbacks from Green Roofs: Forging a New Industry in Canada. Toronto: Canada Mortgage and Housing Corporation, 1999.
7. Brenneisen, Stephan. “Space for Urban Wildlife: Designing Green Roofs as Habitats in Switzerland.” Urban Habitats, vol. 4, no. 1, 2006, pp. 27–36.
8. Givoni, Baruch. Climate Considerations in Building and Urban Design. New York: Van Nostrand Reinhold, 1998.
9. Johnston, John & Newton, J. Building Green: A Guide to Using Plants on Roofs, Walls and Pavements. London: Greater London Authority, 2004.
10. Minke, Gernot. Building with Earth: Design and Technology of a Sustainable Architecture. Birkhäuser, 2009.
11. Hardy, Adam. The History of Roof Gardens and Hanging Gardens of Babylon. London: Architectural Press, 2014.
12. Rakhmatov, A. O‘zbekiston me’morchiligi tarixi. Toshkent: Fan, 2010.
13. Jo‘rayev, M. “Markaziy Osiyo shaharsozligi an’analari va ekologik me’morchilik.” O‘zbekiston Arxitektura va Qurilish Instituti Ilmiy Jurnali, 2017.
14. Smith, Laurence. Eco-Utopias: The Evolution of Environmental Architecture. New York: Routledge, 2020.
15. World Green Building Council. Urban Greenery Report, 2021.
16. Tursunov, B. “Yashil tom texnologiyalarining O‘zbekistondagi qo‘llanish istiqbollari.” Qurilish va Arxitektura, Toshkent, 2020.


