O’ZBEK KULOLCHILIK SAN’ATI TARAQQIYOTI VA RISHTON MAKTABINING O’ZIGA XOS AN’ANALARI
Keywords:
Oʻzbek xalq amaliy sanʼati, kulolchilik, Rishton maktabi, sopol buyumlar, kulollik charxi, ishqor sir, tabiiy bo‘yoqlar, Amir Temur davri, Afrosiyob, So‘g‘d madaniyati, O‘rta Osiyo, an’anaviy hunarmandchilik, badiiy meros.Abstract
Mazkur maqolada Oʻzbek xalq amaliy sanʼatining muhim yo‘nalishlaridan biri bo‘lgan kulolchilik sanʼatining kelib chiqishi, tarixiy taraqqiyoti, texnologik xususiyatlari hamda badiiy jihatlari tahlil etilgan. Tadqiqotda neolit davridan boshlab sopol buyumlar yaratish jarayonining bosqichma-bosqich rivojlanishi, Oʻrta Osiyoda, xususan, Qoʻqon–Rishton kulolchilik maktabining shakllanishi va o‘ziga xosligi yoritilgan. Shuningdek, Amir Temur davrida amaliy san’atning yuksalish davri, Rishton kulolchilik an’analari, tabiiy xom ashyolardan foydalanish, sir va bo‘yoq tayyorlash jarayonlari, hamda XX asrda ushbu san’atning qayta tiklanish jarayonlari tahlil qilingan. Maqolada Tojikiston, Qirg‘iziston va Rossiya kulolchilik san’atining umumiy va farqli jihatlari ham qiyosiy tahlil asosida ko‘rib chiqilgan. Tadqiqot natijalariga ko‘ra, o‘zbek kulolchilik san’ati o‘zining tabiiylik, milliylik va badiiy uyg‘unligi bilan jahon madaniy merosida alohida o‘rin tutishi isbotlangan.
References
1. Tursunoy Sabirhodjayeva Tojitdin qizining “ BADIIY KULOLCHILIK TARIXI” nomli maqola 16-bet
2. Hodder.I. (2012). Archaeological Theory Today. Polity Press.
3. Marshak. B. (2002). Legends, Tales, and Fables in the Art of Sogdiana. Bibliotheca Persica Press.
4. Abdullayev Alimardon Xaydarovich.Rishton kulolchilik san’atida milliylik va zamonaviylik mavzusidagi magistrlik dissertatsiya ishi 12-13-betlar.
5. O’ZBEKISTON XALQ AMALIY SAN’ATI RIVOJIGA OID ILMIY MANBALAR TAHLILI nomli maqola.
6. To‘xtamatova Huvaydo NamDU magistranti Yunusaliyev Muhammadqodir FarDU katta o’qituvchisi
7. Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences
